Od lat apelowaliśmy poprzez kampanie społeczne, o aktywną postawę w sytuacji, gdy jesteśmy świadkami stosowania przemocy wobec dzieci. Z badań wynika, że społeczeństwo odczuwa potrzebę reagowania na krzywdę dziecka, działania te są jednak mało zdecydowane, w konsekwencji zbyt często nie są w stanie uchronić dzieci przed tragedią. Dowodem na to są chociażby ostatnie historie z całej Polski. Gdyby nie bierna postawa otoczenia, być może udałoby się uratować od śmierci czy oszczędzić cierpień wielu dzieciom. Odpowiedź na pytanie o to, czy powiadomienie policji o tym, że za przysłowiową ścianą dziecko przeżywa ogromny dramat jest donosicielstwem, pozostawiamy sumieniu każdego z osobna. Brakiem przyzwoitości jest kwestionowanie konieczności ochrony dzieci przed oprawcami. Nie mówimy tutaj o sprawach błahych – mówimy o najcięższych zbrodniach wobec najbardziej bezbronnych.
I się doczekaliśmy. Wreszcie Kodeks karny lepiej chroni dziecko przed przemocą – wprowadza ostrzejsze kary za przemoc wobec dzieci, ale też za brak reakcji na najcięższe przestępstwa popełniane na dzieciach.
M.in. rozszerzono brzmienie art. 240, który w § 1 i 2a – otrzymuje brzmienie: 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 118a. 120-124, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 156, 163, 166, 189, 197 §3 i 4, 198, 200, 252 lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2a. Nie podlega karze pokrzywdzony czynem wymienionym w par. §1, który zaniechał zawiadomienia o tym czynie. Oznacza to, że karani będziemy za niepowiadomienie organów powołanych do ścigania przestępstw za takie przestępstwa jak: ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, wykorzystanie bezradności, upośledzenie, obcowanie płciowe z małoletnimi.
Rozszerzono art. 189. Poprzez dodanie do przepisu §2a, który mówi: §2a. Jeżeli pozbawienie wolności, o którym mowa w §2, dotyczy osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Zmiana ta zwiększa karnoprawną ochronę ofiar przestępstw poprzez wprowadzenie obowiązku zawiadomienia organu powołanego do ścigania przestępstw o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, wolności oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wymierzonych w dobro dziecka. Mamy tu do czynienia z rozszerzeniem katalogu o wyjątkowo haniebne przestępstwa wobec bezbronnych osób jakimi są dziećmi. Nie mam wątpliwości, że osoby, które mają wiedzę, że takie przestępstwo jest popełniane wobec najmłodszych, stają się współwinnymi i powinny ponieść konsekwencje swojego zachowania.
Nie zapominajmy, że prawo karne pełni w systemie prawa szczególną rolę, przede wszystkim realizowanie funkcji ochronnej i sprawiedliwościowej. Ostatecznie to sąd decyduje, czy rzeczywiście ktoś z otoczenia mógł mieć wiedzę o popełnianym przestępstwie i nic z tą wiedzą nie zrobił. W tej sytuacji osoba, która posiądzie wiedzę np. o ciężkim przestępstwie popełnianym wobec dziecka ma nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie organów ścigania.
Osoba, która ma wiedzę o ciężkim przestępstwie popełnianym wobec dziecka i nie powiadomi o tym organów powołanych do ścigania, staje się współwinna cierpienia dziecka, bowiem brakiem przyzwoitości jest kwestionowanie konieczności ochrony dzieci przed oprawcami.
W praktyce oznacza to, że przewidziano kary za niepowiadomienie organów powołanych do ścigania przestępstw za takie przestępstwa jak: ciężki uszczerbek na zdrowiu, handel ludźmi, zgwałcenie, wykorzystanie bezradności, upośledzenie, obcowanie płciowe z małoletnimi, pornografia dziecięca, stręczycielstwo i sutenerstwo wobec małoletnich.
Zmiana ta zwiększa karnoprawną ochronę ofiar przestępstw poprzez wprowadzenie obowiązku zawiadomienia organu powołanego do ścigania przestępstw o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, wolności oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wymierzonych w dobro dziecka.
Każda osoba, która posiądzie wiedzę np. o ciężkim przestępstwie popełnianym wobec dziecka ma nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie organów ścigania.
Nowelizacja rozszerza katalog kar o wyjątkowo haniebne przestępstwa wobec bezbronnych osób jakimi są dziećmi. Nie ma wątpliwości, że osoby, które mają wiedzę, że takie przestępstwo jest popełniane wobec najmłodszych, stają się współwinnymi i powinny ponieść konsekwencje swojego zachowania. Nie zapominajmy, że prawo karne pełni w systemie prawa szczególną rolę, przede wszystkim realizowanie funkcji ochronnej i sprawiedliwościowej. Ostatecznie to sąd decyduje, czy rzeczywiście ktoś z otoczenia mógł mieć wiedzę o popełnianym przestępstwie i nic z tą wiedzą nie zrobił.